Update: relatie rederijen – expediteurs

Tijdens de coronacrisis zijn de tarieven van rederijen hard gestegen. Daarnaast breiden rederijen hun activiteiten verder uit. Hierdoor verandert de rol van de rederij naar een dienstverlener die zich op het terrein van de expediteur begeeft. Deze verticale integratie van rederijen naar de rol van de expediteur zorgt voor veel juridische vraagtekens over de manier waarop zij omgaan met expediteurs.

HUB6 CVB containers Bart Kerklaan

Acties Fenex
Omdat deze ontwikkelingen een internationale zorg zijn, is Fenex op dit onderwerp nauw betrokken bij internationale expediteursorganisaties om een grotere vuist te kunnen maken. Op individueel niveau heeft Fenex in de afgelopen jaren een aantal adviezen gegeven over de verschillende wijzen waarop rederijen contracteren. Denk hierbij aan de Merchant clause, demurrage en detention, de rechtsrelaties binnen de logistieke keten, wijziging van de overeenkomst etc. Deze adviezen vind je hier.

Vorig jaar december berichtte Hamburg Süd expediteurs dat zij geen Named Account Contracts (NAC) meer konden krijgen. Hamburg Süd verwijst expediteurs naar de spotmarkt. Hierdoor kunnen expediteurs hun diensten niet (goed) aan hun klanten verlenen. Fenex heeft daarom juridisch advies ingewonnen.

Dit advies zag enerzijds op de mededingingsrechtelijke kant (machtspositie en misbruik daarvan) en anderzijds op de civielrechtelijke kant (wat kan de individuele expediteur doen).

Wat de machtspositie en het misbruik daarvan betreft, heeft Fenex het advies gedeeld binnen CLECAT. Dit advies wordt gebruikt ten behoeve van de strategie in het kader van het verkrijgen van een gelijk speelveld. Mededingingsrechtelijke acties vergen veel data en tijd, waarbij de uitkomst sterk afhankelijk is van de acties en beslissingen van de Europese Commissie, en eventueel daaropvolgend het Europese Hof van Justitie. Verschillende juridische adviezen zijn in dit kader besproken, en op basis daarvan wordt actie ondernomen (zie hieronder onder FIATA en CLECAT).

Wat de civielrechtelijke kant betreft, is gekeken naar de mogelijkheid om Hamburg Süd in rechte te betrekken. Dit omdat Hamburg Süd een bijzonder korte opzegtermijn van slechts 3 weken heeft gehanteerd. Fenex heeft met leden in dit kader contact gehad om te kijken of er voldoende bewijs kon worden overgelegd voor een zeer kansrijke zaak. Hamburg Süd blijkt vooralsnog (ten aanzien van de gedupeerde leden) een relatief kleine speler te zijn. Een zeer kansrijke situatie is vooralsnog niet gevonden. Ben je van mening dat jouw zaak kansrijk kan zijn? Neem dan contact op met secretariaat@fenex.nl.

FIATA en CLECAT
Fenex is aangesloten bij internationale organisaties zoals FIATA en CLECAT. Deze partijen behartigen de belangen van expediteurs wereldwijd, respectievelijk in de EU. Binnen deze organisaties is de machtspositie van rederijen en de verticale integratie al een paar jaar hét onderwerp dat op iedere agenda van de maritieme bijeenkomsten staat. Dit heeft ertoe geleid dat CLECAT in 2021 twee brieven heeft geschreven aan de Europese Commissie, waarin de Europese Mededingingsautoriteit wordt verzocht om op te treden en te zorgen voor een gelijk speelveld en eerlijke mededingingsregels.

Donderdag 17 februari jl. heeft CLECAT wederom brieven gestuurd naar de Europese Commissie. Hierin is uitgebreid ingegaan op de machtspositie van rederijen en heeft CLECAT de Europese Commissie dringend verzocht om een onderzoek te starten naar de containerlijnvaart. CLECAT heeft een persbericht uitgebracht, deze vind je hier. Ook is CLECAT bezig met het verzamelen van data en het verkrijgen van input vanuit expediteurs. Voor dit laatste heeft CLECAT een enquête uitgezet, die tot en met 11 maart kan worden ingevuld. De enquête vind je hier. Wij hopen dat expediteurs massaal reageren.

Ook FIATA blijft niet stil op dit onderwerp. In haar laatste persbericht van 3 januari jl. heeft zij de Europese Commissie opgeroepen om te kijken naar de acties van de Federal Maritime Commission (FMC) en de Australian Productivity Commission in het kader van de Consortia Block Exemption Regulation (CBER). In haar vierde vergadering van 2022 heeft FIATA besloten om van de maritieme crisis een topprioriteit te maken. Een strategische aanpak met drie pijlers om leden te ondersteunen bij de maritieme crisis werd goedgekeurd. Zo zal FIATA leden ondersteunen door empirisch onderbouwde gegevens te consolideren en leden instrumenten en middelen te bieden ten behoeve van het contact bij de nationale overheid. Meer hierover lees je hier.

Fenex hoopt dat de Europese Commissie de oproepen van FIATA en CLECAT serieus neemt en daadwerkelijk de positie van rederijen gaat onderzoeken.

Andere ontwikkelingen
Binnen CLECAT verband horen wij dat in bepaalde landen ook andere rederijen de expediteur naar de spot markt verwijzen, of dat er bepaalde surcharges worden opgelegd ten faveure van eigen producten van de rederij. Fenex heeft dergelijke berichten nog niet van haar eigen achterban ontvangen. Ook heeft Fenex vernomen dat bepaalde klanten van expediteurs rechtstreeks worden benaderd en (aantrekkelijke) tarieven aangeboden krijgen. Bij deze doen wij dan ook graag de oproep om vermeende situaties van machtsmisbruik door rederijen te melden bij secretariaat@fenex.nl. Wij kunnen dit dan meenemen in de lobby via CLECAT bij de Europese Commissie. Door het meesturen van bewijsstukken kunnen wij het meest bereiken.

Verder is er een nieuwe werkgroep in het leven groepen tussen:

  • de ACCC (Australian Competition and Consumer Commission);
  • de US Department of Justice and Federal Bureau of Investigation (FBI);
  • het Canadian Competition Bureau
  • de NZ Commerce Commission; en
  • de UK Competition and Markets Authority.

Deze vijf mededingingsautoriteiten zullen zich gaan richten op illegaal handelen, waaronder samenspanning, in de wereldwijde supply chain. Dit in het licht van de door de pandemie veroorzaakte verstoringen, die geleid hebben tot torenhoge vrachttarieven en duurdere consumentengoederen. Meer hierover lees je hier.

Belangrijk om te melden is dat geen van deze landen een significant commercieel belang hebben in nationale containerlijnvaartbedrijven. Daarnaast hebben al deze landen de Angelsaksische benadering met betrekking tot markteconomie. Zij geloven in de economische voordelen van mededingingsbeleid en omvatten de meest actieve handhavingsautoriteiten ter wereld.

Verder heeft Reuters medegedeeld dat de Antitrust Division van het U.S. Justice Department en de FBI hebben aangekondigd dat zij zich zullen inspannen om  bedrijven op te sporen en te vervolgen die misbruik maken van verstoringen in de supply chain door samen te werken met concurrenten om de prijzen te verhogen. Deze mededeling lees je hier.