Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) – transitieperiode start 1 oktober aanstaande!
Middels dit bericht wordt informatie verstrekt over de CBAM. Helaas zijn nog steeds niet alle details (officieel) bekend, waardoor dit bericht mogelijk later wordt aangevuld dan wel aangepast.
Introductie CBAM
Het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM), oftewel koolstofcorrectie aan de Europese buitengrens, is door de EC geïntroduceerd als onderdeel van het streven naar een duurzame economie. Op dit moment moeten bedrijven in de EU zich houden aan strenge regels omtrent CO2-uitstoot, terwijl in sommige derde landen dit niet het geval is. Om eerlijke concurrentie daarnaast te stimuleren, wordt deze koolstofheffing ingezet. Het zou daardoor niet aantrekkelijker zijn om in een derde land te produceren.
Voor meer informatie kan je onder andere kijken op de website van de Europese Commissie. De Belastingdienst heeft eveneens informatie over de CBAM verstrekt.
De Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) is tijdens de transitieperiode aangewezen als bevoegde autoriteit voor de handhaving van de rapportageverplichting. Houdt daarom de algemene informatiepagina van de NEa in de gaten voor meer informatie over de CBAM-rapportage.
Welke goederen vallen onder de CBAM?
Het CBAM zal in eerste instantie van toepassing zijn op een beperkt aantal goederensoorten, te weten: waterstof, ijzer en staal, elektriciteit, cement, meststoffen en aluminium. De volledige lijst met producten is hier te vinden.
Transitieperiode
In de transitieperiode (1 oktober 2023 – 31 december 2025) dient alleen te worden gerapporteerd over de uitstoot, te weten directe en ingebedde emissies. De rapportage vindt (online) plaats in een portal dat nog door de EC wordt ontwikkeld. In dit portal zal ook meer informatie worden verstrekt over de precieze emissiegegevens die moeten worden aangeleverd.
Elk kwartaal wordt er gerapporteerd: in januari 2024 doe je de rapportage over Q4 van 2023 en in april 2024 dient te worden gerapporteerd over Q1 van 2024. De manier van rapportage wordt toegelicht in de bijlagen bij de Verordening en in de ‘Draft CBAM implementing regulation’ en ‘Annex’. Tijdens de overgangsperiode is met name art. 35 van de Verordening van belang voor de inhoud van de rapportage. Indien er geen CBAM-goederen zijn geïmporteerd, hoeft er geen rapportage te worden gedaan.
In de toekomst (vanaf 1 januari 2026) dient naast rapportage over de uitstoot ook voor de uitstoot te worden betaald middels de aankoop van certificaten. Rapportage vindt dan jaarlijks plaats en niet meer per kwartaal.
De Nederlandse Emissieautoriteit heeft tevens twee webpagina’s gewijd aan het CBAM tijdens de overgangsperiode en het CBAM na de overgangsperiode.
Wie is de CBAM declarant?
Conform de regelgeving dient de rapportage te worden ingediend door een (toegelaten) CBAM declarant. Hieraan zijn enkele voorwaarden verbonden. Van belang is dat de CBAM declarant of de importeur is (welke gevestigd moet zijn in de EU om een rapportage in te dienen) of de indirect vertegenwoordiger. Vanaf 1 januari 2026 dient de CBAM aangever ook daadwerkelijk te zijn geregistreerd als toegelaten CBAM declarant. De Douane zal dan controleren of de importeur en/of CBAM declarant is geregistreerd. Is deze dat niet, dan mogen de goederen niet worden geïmporteerd.
Indien je voor een klant optreedt als indirect vertegenwoordiger, maar je wilt niet de CBAM-verplichtingen op je nemen, dien je dit aan te geven aan je klant en daarnaast dien je je klant te wijzen op de verplichtingen uit de CBAM-regelgeving en te voorzien van informatie vanuit de Douane omtrent CBAM. Het is echter nog onduidelijk wat de gevolgen zijn als je als indirect vertegenwoordiger je klant hierop hebt gewezen en je klant verzuimt de rapportage in te dienen. Dit ook omdat wordt aangenomen dat je als indirect vertegenwoordiger CBAM declarant zal zijn als je importeur buiten de EU is gevestigd.
Let op dat het niet indienen van een rapport tot boetes kan leiden van EUR 10 tot EUR 50 per niet-gerapporteerde ton uitstoot ingebedde emissies die verder kunnen oplopen naar mate de overtreding langer dan zes maanden voortduurt.
Indien je optreedt als douane-expediteur, zorg dat je de informatie omtrent CBAM tot je neemt om een gedegen afweging te maken over het al dan niet optreden als geautoriseerde CBAM declarant.
CBAM Implementing Regulation
Tot halverwege juli was er de mogelijkheid feedback in te dienen op de ‘CBAM Implementing Regulation’ en de daarbij behorende ‘Annex’. CLECAT heeft feedback (met input van Fenex) ingediend en met name aandacht gevestigd op de minimale voorbereidingstijd voor het bedrijfsleven in de EU, maar ook voor alle betrokken partijen in derde landen. Voor de rapportage zijn namelijk gegevens nodig uit die landen, maar het is maar de vraag of deze landen er klaar voor zijn.
Daarnaast heeft CLECAT ook gepoogd duidelijk te maken dat de indirect vertegenwoordiger niet de verantwoordelijke partij zou moeten zijn voor CBAM en dat informatie moet worden ingewonnen bij de importeur.
Het is nog onduidelijk wat de EC daadwerkelijk zal doen met de feedback.
De feedback van CLECAT is tevens via de bijlage te benaderen.
Welke artikelen uit de CBAM-regelgeving zijn van belang?
Uit de Verordening tijdens de overgangsperiode:
Art. 32 – Toepassingsgebied tijdens overgangsperiode
Art. 33 – Invoer van goederen
Art. 34 – Rapportageverplichting voor bepaalde douaneregelingen
Art. 35 – Rapportageverplichting
Uit de Verordening na de overgangsperiode:
Art. 5 – Toelatingsaanvraag
Art. 6 – CBAM Aangifte
Art. 7 – Berekening van ingebedde emissies
De Nederlandse tekst van CBAM is hier te vinden vanaf pagina 54.
Uit de (draft) CBAM Implementing Regulation:
Art. 2 – (definitions) – Reporting declarant
Art. 5 – Use of default values
Art. 7 – Reporting of information regarding carbon price
Art. 8 – Submission of CBAM Reports (met name lid 3)
De ‘Draft CBAM Implementing Regulation’ en ‘Annex’ zijn op deze pagina te vinden. Hier kan ook het commentaar van verschillende Europese en niet-Europese partijen worden gevonden.